اگر در زمینه حمل و نقل فعالیت دارید، احتمالاً بارها از واژههای "ترانزیت" و "ترانشیپ" استفاده کردهاید، زیرا این دو فرایند در حوزه صادرات و واردات نقش مهمی ایفا میکنند. اما افرادی که به تازگی وارد عرصه حمل و نقل شدهاند، ممکن است بخواهند بدانند تفاوت ترانزیت و ترانشیپ چیست یا اینکه فرق ترانزیت با ترانشیپ بر اساس چه مشخصهای تعریف میشود؟
در توضیح تفاوت میان ترانزیت و ترانشیپ، باید اظهار کرد که ترانزیت زمینی در حمل و نقل بینالمللی زمینی به معنای عبور محموله از آب یا خاک کشور ثالث است. این کشور نه کشور مبدأ است و نه کشور مقصد؛ اما در ترانشیپ، کشور ثالث که نه مبدأ و نه مقصد است، تنها محل عبور محموله شما نیست. در ترانشیپ، شما از کشور یا مرزهای آبی کشور ثالث برای انتقال محمولهتان با استفاده از وسیله نقلیه دیگری استفاده میکنید و باقی مسیر را با آن طی میکنید.
امن ترین روش حمل و نقل زمین محموله های نفتی به سراسر ایران در شرکت سرعت سیر جنوب
ترانزیت چیست؟
ترانزیت به عنوان یک تجارت و فعالیت بینالمللی شناخته میشود، بنابراین برای انجام ترانزیت کالا ازکشور خود، باید قوانین و مقررات بینالمللی و ضوابط کشورهای دیگر را رعایت کنند. این اقدام به آنها اجازه میدهد که به راحتی از مرزهای کشورهای مختلف عبور کنند و به مشکلی برخورد نکنند.
استفاده از روش ترانزیت، عامل موثری برای کاهش هزینههای حمل و نقل کالا است، بهویژه در زمانهایی که مسافت بین مبدأ و مقصد بسیار زیاد است. بر اساس تعریف روش ترانزیت، کالا نیازی به کارشناسی و بازرسی در هر گمرکی ندارد، هزینههای جابه جایی کالا از وسیله نقلیه ، هزینههای انبارداری، بازرسی کالا و غیره نیز کاهش مییابد. ترانزیت میتواند به دو صورت داخلی و خارجی انجام شود:
ترانزیت داخلی: به جابجایی کالا از یک گمرک در داخل یک کشور به گمرک دیگر در همان کشور میگویند. بهعنوان مثال، جابجایی کالا از گمرک بندرعباس به گمرک تهران ترانزیت داخلی محسوب میشود.
ترانزیت خارجی: به جابجایی کالا از یک گمرک در یک کشور به گمرک دیگر در کشور دیگر میگویند. بهعنوان مثال، جابجایی کالا از گمرک بندرعباس به گمرک ترکیه ترانزیت خارجی محسوب میشود.
انواع روش های ترانزیت
در بین انواع مختلف روشهای ترانزیت، ترانزیت دریایی نسبت به ترانزیت جادهای، ترانزیت ریلی، ترانزیت هوایی و...،یک سابقه طولانیتری دارد. این روش علاوه بر استفاده در صادرات و واردات کالاهای مختلف، برای ارسال یا دریافت بستهها و کالاهای شخصی از جمله حمل اثاث و غیره نیز به کار میرود.
ترانشیپ چیست؟
در جواب به چیستی ترانشیپ میتوان گفت:به انتقال کالا از مبدا به اواسط مقصد و سپس به مقصد نهایی ترانشیپ گفته میشود.به عبارت دیگر کالا در ابتدا به یک کشور وارد میشود و سپس در همان کشور به مقصد نهایی منتقل میشود. به عنوان مثال، محموله از نقطه A به نقطه B از طریق دریایی حمل میشود، در حالی که مقصد نهایی آن نقطه C است.سپس از نقطه B به نقطه C نیز از طریق راهآهن منتقل میشود. بنابراین، محموله را میتوان در یک بندر یا پایانه برای مدتی نگهداشت و سپس از طریق قطار یا کامیون به مقصد نهایی انتقال داد.
در روش ترانشیپ برای دور زدن تحریمها یا کاهش هزینههای حمل و نقل به کار برده میشود. همچنین اگر مسیر مستقیمی برای واردات کالا از کشور مبدأ به کشور مقصد نباشد، از این روش استفاده میشود. کاربرد دیگر ترانشیپ یا روش حمل و نقل ترکیبی، تجمیع محمولههای کوچک در یک محموله بزرگ یا برعکس است.
مزیت انجام ترانشیپ کالا:
دلایل انجام ترانشیپ کالا برای تجار و بازرگانان میتواند متنوع باشد. در ادامه به این دلایل اشاره میشود:
- گاهی هزینههای صادرات و واردات مستقیم کالا بسیار بالاست، بنابراین برای کاهش این هزینهها از خدمات ترانشیپ استفاده میشود.
- در صورتی که در کشور مقصد، بندری برای تخلیه و بارگیری موجود نباشد، انتخاب ترانشیپ به عنوان یک راهکار مناسب مطرح میشود.
- وجود راه مستقیم برای انتقال کالا از کشور مبدأ به کشور مقصد ممکن است وجود نداشته باشد، در این صورت نیاز به استفاده از ترانشیپ مطرح میشود.
- اگر بندر مقصد نهایی امکانات و تجهیزات کافی برای تخلیه و بارگیری محمولات را نداشته باشد، ترانشیپ به عنوان راهکاری جایگزین مورد استفاده قرار میگیرد.
- وجود تحریمها ممکن است باعث محدودیت ورود برخی از کالاها به صورت مستقیم به کشور مقصد شود. در این شرایط، ترانشیپ امکان دور زدن تحریمها را فراهم میکند و ورود کالاها به کشور مقصد را ممکن میسازد.
مقاله پیشنهادی: دردسرهای حمل و نقل مواد پتروشیمی چیست؟
مهم ترین مراکز ترانشیپ
- تنگه سوئز، یکی از مهمترین مراکز ترانزیت جهان است که در شمال شرقی قاره آفریقا واقع شده است.
- تنگه هرمز، یکی از مراکز اصلی ترانزیت در خلیج فارس است و ارتباط بین خلیج فارس و دریای عمان را برقرار میکند.
- تنگه پاناما، یکی از مراکز اصلی ترانزیت در اقیانوس آرام است.
- نقطه جبلالطارق در زمینه ترانزیت دریایی بین اسپانیا و مراکز تجاری آفریقایی حائز اهمیت است.
- تنگه مالاکا در آسیای جنوب شرقی واقع شده و به عنوان یکی از مراکز ترانزیت مهم در آسیا شناخته میشود.
- تنگه دارین، یکی از مراکز ترانزیت مهم در اقیانوس هند است که ارتباط بین دریای عرب و دریای هند را برقرار میکند.
- تنگه دراکر، نقطه ترانزیت مهمی در اقیانوس هند است که ارتباط بین دریای عرب و دریای هند را فراهم میکند.
مزایا و معایب ترانزیت و ترانشیپ
ترانزیت به معنای عبور کالا از قلمرو یک کشور بدون توقف در آن کشور است، در حالی که در ترانشیپ، کالا از یک وسیله حملونقل به وسیله حملونقل دیگر در یک کشور ثالث منتقل میشود.
مزایای ترانزیت شامل:
- کاهش زمان حملونقل.
- امکان استفاده از مسیرهای حملونقل مختلف.
همچنین، ترانزیت با مشکلاتی مانند نیاز به هماهنگی و همکاری بین کشورهای عبوری و پیچیدگیهای قانونی و مقرراتی همراه است.
در مقابل، مزایای ترانشیپ شامل:
- کاهش هزینه حملونقل.
- امکان استفاده از وسایل حملونقل مختلف.
اما همچنین، ترانشیپ نیز با چالشهایی مانند نیاز به هماهنگی و همکاری بین شرکتهای حملونقل و پیچیدگیهای قانونی و مقرراتی مواجه است. در مجموع، هر دو روش ترانزیت و ترانشیپ مزایا و معایب خود را دارند و انتخاب مناسب بین آنها به عواملی مانند نوع و ارزش کالا، مسافت حملونقل، قوانین و مقررات کشورهای عبوری و مقصد، و شرایط اقتصادی بستگی دارد. در شرایط تحریم، ترانشیپ میتواند بهعنوان یک راهکار برای واردات کالاهای ممنوعه یا با محدودیتهای زیاد استفاده شود.