لجستیک یکی از مفاهیم اساسی در صنعت و تجارت است که به مدیریت جریان مواد، کالا و خدمات لجستیک از نقطه مبدا تا نقطه مقصد می‌پردازد. این مفهوم شامل برنامه‌ریزی، اجرا، کنترل و مانیتورینگ فرآیندهای حمل و نقل، انبارداری، توزیع و مدیریت زنجیره تامین می‌باشد.
این خدمات برای سازمان‌ها و شرکت‌ها بسیار حیاتی است زیرا تامین منابع، تولید، توزیع و فروش محصولات و خدمات به مشتریان نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و کارآمد در این زمینه می‌باشد. این فرآیند شامل مدیریت انبارها، حمل و نقل زمینی، ترخیص کالا، بسته‌بندی، بارگیری و تخلیه، مانیتورینگ و ردیابی محموله‌ها، مدیریت زنجیره تامین و هماهنگی با شرکای تجاری مختلف است.
خدمات لجستیک شامل چه مواردی است؟
خدمات لجستیک یا خدمات زنجیره تامین شامل مجموعه فعالیت‌ها و خدماتی است که به منظور مدیریت و بهینه‌سازی حرکت مواد، اطلاعات و خدمات از مبدا تا مقصد در یک سیستم تامین ارائه می‌شود. این خدمات بر اساس نیازها و تقاضاهای شرکت‌ها و صنایع مختلف متنوع است. در کل خدمات لجستیک شامل موارد زیر می باشد:
حمل و نقل از کارخانه به انبار تامین کالا
این مرحله از خدمات لجستیک، شامل حرکت کالاها از محل تولید یا کارخانه به انبار می‌شود. خدمات حمل و نقل زمینی، هوایی یا دریایی در این مرحله انجام می‌شود.
انبارداری و انجام سفارش
در این مرحله، کالاها در انبار نگهداری می‌شوند و سیستم مدیریت موجودی ممکن است برای نظارت و کنترل بهتر استفاده شود. هنگامی که یک سفارش دریافت می‌شود، انبارها کالاها را جمع‌آوری کرده و آماده می‌کنند.
مقاله پیشنهادی: ترانزیت بین المللی چیست؟
توزیع و تحویل سفارش به مشتریان
در این مرحله، کالاها از انبار یا محل ذخیره به مشتریان تحویل داده می‌شوند.خدمات تحویل شامل انتخاب روش حمل و نقل بر اساس مقصد، تحویل به موقع و ردیابی سفارشات می‌باشد.
این سه مرحله اصلی به خوبی نشان می دهد که فرآیند لجستیک از زمان تولید تا تحویل نهایی به مشتری، به چه صورت انجام می شود.اگر این فرآیند به صورت بهینه انجام شود منجر به جلب رضایت مشتریان می شود.
انواع لجستیک
انواع مختلفی از خدمات لجستیک بر اساس نیازها و الزامات حمل و نقل، انبارداری و مدیریت کالا وجود دارد. در اینجا برخی از انواع لجستیک آورده شده است:
لجستیک کلان
لجستیک کلان یکی از انواع لجستیک است و مدیریت سلسله مراتب زنجیره تامین و توزیع، از تولید تا توزیع نهایی کالا را شامل می‌شود.
لجستیک خرد
این خدمات فرآیندهای مرتبط با مدیریت سطح مقدماتی در زنجیره تامین، مثل مدیریت انبار و جمع آوری سفارشات را شامل می‌شود.
لجستیک مقدم
لجستیک مقدم یا لجستیک تدارکات وظیفه تامین مواد و قطعات مورد نیاز کارخانه‌ها از منابع بیرونی و حمل آن تا کارخانه را بر عهده دارد.
لجستیک درونی
حمل‌ونقل، نگهداری و انبار کردن، جابجایی و انتقال مواد و کالا اصلی‌ترین مولفه‌های لجستیک درونی را تشکیل می‌دهد.
لجستیک تالی
لجستیک تالی یا بیرون کارخانه‌ای، وظیفه نظارت بر فرایند ارسال و توزیع محصول را دارد تا اطمینان حاصل کند که محصول در زمان مناسب و درست به دست مشتریان می‌رسد.
لجستیک معکوس
یک نوع مدیریت زنجیره تامین است و فرآیندهای بازگشت محصولات از مشتری به سمت تولید یا بالعکس را شامل می‌شود.
لجستیک سبز
لجستیک سبز یا لجستیک محیط زیست توجه به مسائل محیط زیست در فرآیندهای این خدمات به منظور کاهش تاثیرات زیست محیطی را در بر می‌گیرد.
لجستیک کسب و کار
لجستیک کسب و کار پیش‌بینی میزان موجودی مورد نیاز و تهیه‌ی کالا و محصولات مورد نیاز کارخانه را شامل می‌شود.
این دسته‌بندی‌ها نشان می دهد که خدمات لجستیک تنوع زیادی دارد و برای مدیریت هر کدام نیاز به تخصص در این زمینه است.
مقاله پیشنهادی: فریت بار چیست؟
بررسی مدیریت لجستیک
مدیریت لجستیک یکی از عناصر حیاتی در هر سازمان و صنعتی است. این فرآیند بهبود عملکرد تامین، تولید و توزیع محصولات و خدمات لجستیک را تضمین می‌کند. مدیریت لجستیک با بهینه‌سازی جریان مواد و اطلاعات از نقطه مبدا تا نقطه مصرف، به کاهش هزینه‌ها، افزایش کارایی و افزایش رضایت مشتری کمک می‌کند.یکی از مهمترین جنبه‌های مدیریت لجستیک، مدیریت زنجیره تامین است. این مورد شامل برنامه‌ریزی و کنترل جریان مواد و اطلاعات از تامین‌کنندگان، تا تولید و انتقال به مصرف‌کنندگان است. با بهینه‌سازی این فرآیند، سازمان‌ها می‌توانند هزینه‌ها را کاهش داده و بهبود عملکرد خود کمک کنند.
مدیریت انبارها نیز یک جز اساسی از مدیریت لجستیک است. بهینه‌سازی فضای انبار، مدیریت موجودی و برنامه‌ریزی دقیق تحولات، همگی نقش مهمی در بهبود عملکرد سازمان دارند. با استفاده از فناوری‌های نوین مانند سیستم‌های مدیریت انبار (WMS)، سازمان‌ها قادر خواهند بود تا بهبود عملکرد و بهبود کارایی را تجربه کنند. حمل و نقل نیز یک جز حیاتی دیگر از مدیریت لجستیک است. با بهینه‌سازی جریان حمل و نقل محصولات، سازمان‌ها می‌توانند هزینه‌ها را کاهش داده و زمان تحویل را سریع‌تر کنند. از روش‌های حمل و نقل راه آهن، دریایی، هوایی، تا حمل و نقل جاده‌ای، می توان برای بهتر شدن خدمات لجستیک استفاده کرد.
مهمترین مزایای خدمات لجستیک چیست؟
خدمات لجستیک اهمیت زیادی در بهبود عملکرد سازمان‌ها و بهینه‌سازی زنجیره تامین دارند. مهمترین مزایای ارائه خدمات لجستیک عبارتند از:
بهبود فرآیندهای لجستیک می‌تواند منجر به کم شدن هزینه حمل نقل و انتقال بار، انبارداری و موجودی شود.
خدمات لجستیک با بهینه‌سازی فرآیندهای تامین، حمل و نقل و انبارداری، بهره‌وری سازمان را افزایش می‌دهند.
با بهینه‌سازی فرآیندهای حمل و نقل به عنوان مثال حمل و نقل مواد نفتی و توزیع، زمان تحویل محصولات به مقصد نهایی کاهش می‌یابد.
خدمات لجستیک با استفاده از فناوری اطلاعات، مانیتورینگ و ردیابی موجودی‌ها، حمل و نقل، و سایر فعالیت‌های لجستیک را بهبود می‌بخشند.
ارائه خدمات لجستیک به بهبود تجربه مشتریان در زمینه تحویل سریع‌تر و دقیق‌تر محصولات است.
با استفاده از تکنولوژی‌ها و فرآیندهای بهینه مدیریت موجودی، سازمان می‌تواند نیازمندی‌ها را بهبود بخشیده و هزینه‌های ناشی از موجودی زیاد را کاهش دهد.
ارائه خدمات لجستیک می‌تواند به سازمان کمک کند تا با استانداردها و قوانین مربوط به صنعت خود تطابق داشته باشد، که این امر اهمیت زیادی در مواجهه با مسائل قانونی و تجاری دارد.
خدمات لجستیک سبز به منظور کاهش اثرات منفی بر محیط زیست و مدیریت بهینه منابع انرژی می‌تواند نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست ایفا کند.
لجستیک و زنجیره تامین چه نسبتی با همدیگر دارند؟
لجستیک و زنجیره تامین دو عنصر حیاتی در مدیریت عملیات و تامین کالا یا خدمات به مشتریان هستند و با یکدیگر در ارتباط هستند. زنجیره تامین به توزیع کالاها از تولید تا ارسال به مصرف کننده می‌پردازد، در حالی که لجستیک بر عملیات جابجایی، ذخیره‌سازی و مدیریت انتقال کالاها تاکید دارد. در اصطلاحات تجاری، این دو مفهوم معمولا با هم ترکیب می‌شوند و به عنوان یک مفهوم یکپارچه تلقی می‌شوند.
زنجیره تامین شامل تمام مراحل مرتبط با تولید، نگهداری، حمل و توزیع کالاها از مبدا تا مقصد نهایی است. این مورد شامل فرآیندهای تامین مواد اولیه، تولید، توزیع، انبارداری، حمل و ارسال و نهایتا ارسال به مشتری می‌باشد. در هر مرحله از این فرآیندها، لازم است که فعالیت‌ها بهینه‌سازی شده و هماهنگ باشند تا عملکرد کلی بهبود یابد. لجستیک و زنجیره تامین دو جنبه متفاوت اما مرتبط هستند و هر دو برای ارتقاء عملکرد و بهبود کیفیت خدمات به مشتریان مورد توجه قرار می گیرند که در ادامه تفاوت آن ها را هم بیان می کنیم.
چرا لجستیک یک فرآیند مهم است؟
لجستیک یک فرآیند مهم است زیرا تاثیرات بسیاری بر روی عملکرد و سودآوری شرکت‌ها دارد. با بهبود این فرآیندها، شرکت‌ها می‌توانند هزینه‌های تولید و توزیع را کاهش داده و بهره‌وری را افزایش دهند. همچنین، لجستیک به بهبود خدمات به مشتریان و افزایش رضایت آن‌ها کمک می‌کند. از این رو، لجستیک یک فرآیند بسیار مهم برای موفقیت و رقابت‌پذیری شرکت‌ها است. شرکت سرعت سیر جنوب در بحث لجستیک و حمل مواد نفتی و پتروشیمی پیشگام بوده و تجارب زیادی در این زمینه دارد.
نتیجه گیری
در مجموع، لجستیک یکی از عناصر اساسی برای موفقیت و رشد یک شرکت در بازار است. با بهبود فعالیت‌های این خدمات، شرکت‌ها می‌توانند پیشرفت‌های قابل توجهی در هزینه‌ها و خدمات به مشتریان خود داشته باشند. این بهبود‌ها نه تنها به افزایش سودآوری کمک کرده، بلکه منجر به افزایش رضایت مشتریان و افزایش رقابت‌پذیری شرکت می‌شود. به طور کلی، مدیران باید به توسعه استراتژی‌ها و روش‌های مدیریت لجستیک توجه ویژه‌ای داشته باشند تا بتوانند عملکرد شرکت خود را بهبود بخشید و رقابت‌پذیری را افزایش دهند. با توجه به اهمیت مدیریت این خدمات، سرمایه گذاری در این حوزه می‌تواند به عنوان یک استراتژی کلان برای رشد و توسعه شرکت‌ها مطرح شود.